Santral Binası, Türbin Jeneratör

İLERİ

Regülatörü ve HES  9.9 MW

Antalya ili Alanya ilçesi üzerinde bulunan Dim Çayının en üst kotlarında kurulması planlanmaktadır. Fizibiliteye göre aynı kotlardaki 3 ayrı regülatörden kanal ve borularla sular toplanıp klasik yükleme havuzu ve cebri boru ile santral kurulacaktı. Ancak Kuru regülatöründe kayda değer su olmadığı için sadece 2 regülatörden  direk 2 ayrı cebri boru ile 2 dere kenarından santrale sular iletilecektir. Yaklaşık olarak eşit miktarlarda akan 2 derenin toplamda 5,25 m3/s  proje debisini, 1350+1450m toplamda 2800 m boyunda ve  çapı 1100 mm olan cebri boru ile 217 m brüt düşüden yararlanılarak 9,90 MW gücünde 35,8 GWh/yıl elektrik üretilecektir. Santral yerine asfalt yol ve elektrik mevcuttur.  2 Regülatör yerine var olan stabilize yola ilaveten 400 m civarında stabilize yol açılacaktır. Enerji nakil hattı 4,5 km dir.

 

Dim Çayı üzerinde, 2009 da devreye alınan 39 MW lık DİM HES ve hemen üzerindeki 2013 de devreye alınan 9,07 MWe lık Bucakköy HES in üretim değerleri de göstermektedir ki Dim çayının uzun yıllar bazında suyunun çokluğu ve enerji üretim kapasitesinin ispatıdır. İleri HES de, Bucakköy HES in hemen üzerindedir.

 

Eğer İleri Reg. ve HES in hemen mansabındaki(aşağısındaki)  Bucakköy HES  9.07 MWe da 31,507,000 kwh ortalama enerji  üretiyorsa (Bu veriler EPİAŞ dan alınmıştır), İleri  HES 9.7 MWe da  35,800,000 kwh/yıl üretir, doğru orantısı yapılmıştır.

 

Yatırım,Tablo-3 projesi ve sıfır kuruş ile alınmıştır. Ancak yatırımda kolaylık sağlaması ve rantabiliteyi artırmak için kot artışında bulunulmuştur. Bu sebepten dolayı  üreteceği 35,8 GWh den kot artışı katkı payı düştükten sonra 32,2 GWh yatırımcıya kalmaktadır.yaklaşık %10 katkı payına denk gelmektedir.

 

Önlisansı bulunan projede ÇED raporu ve halka katılım toplantılarından sonra ÇED olumlu kararı için başvurulmuştur.  Bütün kurumların görüşleri olumludur. Şu anda da ÇED kararı alınmak üzeredir.

 

Daha sonrasında su kullanım hakkı anlaşması için başvurulacaktır. Sonrasında  orman ön izni ve Çevre Bakanlığından imar izni alınacaktır. Daha sonra orman kesin izni alınıp kati proje hazırlanacak ve üretim lisansı alınacaktır. Projede hiçbir sıkıntı görülmemektedir Sosyal medyada hükümet karşıtı grupların  yapmış olduğu haberlerin dışında bir sıkıntı bulunmamaktadır.

 

Santral yeri şahıs arazisi ürerindedir. Şahısla anlaşmak kolay görülmektedir. Onun dışında bütün diğer alanlar orman arazisindedir.

 

Zaten, aynı bölgede halihazırda işletmede olan  Dim HES 39 MW ve Bucakköy HES 9,07 MW bulunmaktadır. Yan havzada Göngele HES 4,5 MW bulunmaktadır.

 

Güneş enerjisi  santrali (GES) yatırımı değil de hidro elektrik santrali (HES) yatırımı yapılmasının avantajları nelerdir:

 

a) Yardımcı kaynak (güneş enerjisi) de hibrid olarak kullanıldığı taktirde, elektrik üretimi yukarıda belirtilenden daha da fazla olacak ve geri dönüş süresi daha da kısalacaktır.

b) Yatırımın  geri dönüş süreleri  de ( ayrı alım garanti fiyatları olmasından dolayı) alım garanti süreleri bittikten sonra piyasaya aynı alım fiyatından elektrik satışı yapacaklardır. Fakat HES ler GES lerden aynı güçte olsalar da 2 kat fazla elektrik üretmektedirler. Dolayısı ile 2 kat fazla gelir elde edeceklerdir.

c) Alım garanti süresi biten bir GES in satış değeri yatırım değerinin yarısına veya daha aşağısına düşecektir, geliri düştüğünden dolayı. Oysa, azalmayan bir su rejimi olan bir yerdeki kurulu bir HES in satış değeri yatırım değerinden daha fazlaya satılabilir.

d) GES ler deki teknik özellikler sebebiyle, her yıl  üretim verimliliğinde %1-1,5 düşüş yaşanacaktır. Aynı zamanda  17.yıl invertör değişikliği gerekecek, bu da zaten gelirinin neredeyse üçte bire düştüğü yılda ciddi bir ek yatırım maliyeti getirecektir. Oysa HES lerde ömür 50 yıldır.

 

Bütün bu sebeplerden dolayı alım garantisi olmasa dahi HES lerin kurulumu GES lere göre daha karlıdır.

2023 de yapılan yeni yönemelikle GES ve RES lerden daha fazla fiyatla yeni alım garantisi fiyatları açıklanmıştır. Alım garantisi uygulaması (YEKDEM) devam etmektedir.